Zegarki automatyczne - jak działają i czy warto je wybrać?

Pierwszy zegarek z mechanizmem automatycznym powstał w drugiej połowie XVIII w., w Szwajcarii, ale musiało upłynąć około 150 lat, aby czasomierze automatyczne trafiły do seryjnej produkcji. Od tamtej pory wiele się zmieniło, zwłaszcza kiedy na sklepowych półkach pojawiły się zegarki elektroniczne. Cofnijmy się jednak nieco w czasie i przyjrzyjmy się zasadzie działania automatycznych czasomierzy.

Jak działają zegarki automatyczne?

Zegarki mechaniczne z naciągiem automatycznym wykorzystują do działania elementarne zasady fizyki i nie potrzebują baterii. W przeciwieństwie do modeli mechanicznych z naciągiem manualnym nie znajdziemy tutaj także koronki, którą trzeba regularnie nakręcać, aby utrzymać sprawność urządzenia.

W przypadku zegarków automatycznych kluczową rolę odgrywa sprężyna, która rozkręcając się, stopniowo oddaje zgromadzoną energię kinetyczną, umożliwiając tym samym poruszanie się wskazówek, zaś energię czerpie z ruchu ręki.

Najważniejszą częścią mechanizmu jest rotor (zwany również wahnikiem), który nieustannie się obraca, naciągając sprężynę napędową, która porusza wskazówkami. Ruch rotora zapewnia sworzeń mimośrodkowy, który dzięki sile grawitacji porusza się na trzpieniu, powodując kołysanie się elementu. Wahnik spoczywa na łożysku kulkowym, które utrzymuje go w prawidłowym położeniu. Za przenoszenie energii z ruchu ręki na wahnik odpowiedzialna jest przekładania wskazań oraz zapadka, zaś obracające się w przód i w tył koło balansowe odpowiada za dokładność pomiarów. Dopiero połączenie działania tych podzespołów pozwala na prawidłowe wskazywanie godziny. Pomysłowość działania mechanizmu jest doprawdy imponująca, dlatego wielu producentów daje możliwość podziwiania pracy zegarka, montując przezroczysty dekiel lub wieko typu open-heart.

Kiedy nie nosimy zegarka na nadgarstku, sprężyna stopniowo traci energię. Niektórzy producenci przewidują tzw. rezerwę chodu, która gwarantuje, że mechanizm będzie działał nadal przez określoną ilość czasu nawet po schowaniu urządzenia do szuflady. W zależności od modelu może ona wynosić od 40 godzin wzwyż. Jeżeli jednak planujemy rozstać się z czasomierzem na dłużej, warto wyposażyć się w rotomat. To specjalne urządzenie działające na baterię, które nieustannie się obraca i – imitując ruchy nadgarstka – wytwarza energię kinetyczną, napędzając sprężynę. Prawidłowo noszony i regularne serwisowany zegarek automatyczny utrzymuje dokładność pomiarów czasu na poziomie od -10 do +25 sekund na dobę.

W większości modeli zegarków automatycznych kręcenie koronką jest zabronione, ponieważ może doprowadzić do uszkodzenia się mechanizmu. Niekiedy konieczne może okazać się delikatne rozruszanie zębatek ręcznie, ale resztę pracy powinna wykonać grawitacja.

Zegarki automatyczne a smartwatche sportowe – Co powinien wybrać sportowiec?

Osoby, które na co dzień korzystają ze sportowych zegarków takich jak Polar czy Garmin mogą patrzeć nieco podejrzliwie na zegarki automatyczne. Ogromnym plusem czasomierza automatycznego jest brak konieczności wymiany baterii. Urządzenie działa praktycznie bez naszego udziału. Co więcej, wiele modeli prezentuje niepowtarzalny design i najwyższą precyzję wykonania. Duża część klasycznych zegarków ma walor kolekcjonerski, są jedyne w swoim rodzaju. To idealny wybór, kiedy potrzebujemy założyć coś wyjątkowego, detal, który choć niewielki, przyciągnie uwagę koneserów. Co zatem przemawia za wyborem smartwatcha sportowego?

• nowoczesny, uniwersalny wygląd – zegarki takie jak Polar Vantage czy Garmin Fenix sprawdzą się nie tylko podczas treningu, ale także na spotkaniu z klientem czy na meetingu służbowym,
• wytrzymałe komponenty – smartwatche sportowe wykonane są najczęściej ze wzmacnianego polimeru. W modelach premium, producenci stosują stal nierdzewną, powłoki DLC, a nawet tytan (który znajdziemy m.in. w zegarkach Garmin i Coros). Dzięki temu bez przeszkód zabrać je ze sobą w góry. Wyróżniają się wysokim stopniem wodoodporności, nawet ATM 15 w przypadku modelu Coros Vertix. Klasyczne czasomierze dosyć łatwo uszkodzić i raczej nie będą one odporne na działanie czynników atmosferycznych.
• Możliwość monitorowania zdrowia – dużą zaletą zegarków multisportowych takich jak Garmin Forerunner, Fenix i Venu albo Polar Ignite jest możliwość śledzenia regeneracji potreningowej, tętna, obciążenia treningowego czy saturacji krwi. Zwykłe zegarki nie posiadają takich możliwości.
• Nawigacja w terenie – wiele zegarków biegowych można wykorzystać do nawigowania w nieznanym terenie. Dzięki temu nie tylko prześledzimy trasę biegu, zaplanujemy górską wycieczkę, ale nawet (jak w przypadku modeli Garmin Tactix czy Fenix) skorzystamy z interaktywnej mapy topograficznej.
• Zaawansowana analiza powysiłkowa – unikalną cechą smartwatchy dla sportowców jest możliwość śledzenia zmieniającej się formy sportowej. Większość modeli mierzy już takie parametry jak kadencja czy tempo biegu. Niektóre nawet (na razie jedynie modele Garmin) radzą sobie z parametrami zaawansowanej dynamiki biegu. Do tego dochodzi dostęp do bieżących danych o stopniu obciążenia mięśnia sercowego. Pulsometr w rękach świadomego sportowca to potężna broń, która pozwoli szybciej i łatwiej osiągnąć wymarzone wyniki.
• Długi czas pracy baterii – choć smartwatche sportowe nie są tak samowystarczalne, jak te automatyczne, droższe modele wytrzymują bez ładowania nawet kilkaset godzin w trybie treningowym (np. Garmin Enduro, Coros Apex), a samo ładowanie trwa zazwyczaj około godziny.

Smartwatche sportowe to idealny wybór dla osób, które chcą połączyć nowoczesność, wygodę i jednocześnie pracować nad formą sportową. Nowe modele pulsometrów to już nie są jedynie nieporęczne, duże urządzenia, ale eleganckie czasomierze, które dobrze sprawdzą się w każdej kreacji.

Co wybrać – zegarek automatyczny czy elektroniczny?

Wybierz zegarek automatyczny, jeżeli szukasz unikalnego, tradycyjnego rozwiązania. Zegarki klasyczne to świetna lokata kapitału i zawsze prezentują się wyjątkowo. Niestety, są to drogie urządzenia i znalezienie zegarka automatycznego do 500 złotych może stanowić spory problem, jeżeli mamy określone wymagania. W przypadku smartwatchy, za taką kwotę możemy kupić już model, z którego osoba początkująca będzie zadowolona.

Z kolei zegarki elektroniczne, a zwłaszcza smartwatche Garmin, Coros czy smartwatche Polar to przede wszystkim sprawne i uniwersalne narzędzia treningowe. Może nie prezentują się tak elegancko, jak modele automatyczne, za to oferują bardzo dużo rozwiązań, które czynią nasze życie (i treningi) łatwiejszymi. Są przy tym wygodne i wytrzymałe, czego nie zawsze można powiedzieć o klasycznych rozwiązaniach.